Podstawowym zadaniem specjalisty szkolnego jest udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom. Trudno wyobrazić sobie sprostanie temu bez prowadzenia indywidualnych rozmów z uczniami, których przedmiotem może być niemal wszystko – od chęci nawiązania wstępnej relacji, pozyskania informacji niezbędnych do dalszej pracy, pobudzania motywacji do nauki, po omawianie niestosownych zachowań czy trudności związanych z sytuacjami życiowymi lub szkolnymi podopiecznych. Tego typu rozmowy – w zależności od sytuacji i okoliczności, w jakich są prowadzone, tematów będących przedmiotem rozmów oraz celów, jakie im przyświecają – są w szkole przeróżnie nazywane: rozmowami informacyjnymi, rozpoznawczymi, wyjaśniającymi, wychowawczymi, motywującymi, profilaktycznymi, interwencyjnymi, dyscyplinującymi, choć w literaturze pedagogicznej trudno doszukać się takiego podziału.
Dział: Wspomaganie ucznia
Emocje to stany, które towarzyszą nam niemal w każdej sekundzie życia, to nagłe zmiany, poruszenie zachodzące w umyśle, spowodowane odbiorem bodźców zewnętrznych i wewnętrznych. Emocje mówią o naszych (często ukrytych) potrzebach, powodują pobudzenie, niosą ładunek energetyczny o określonym zabarwieniu, mogą charakteryzować się różnym poziomem intensywności. Oprócz wewnętrznego odczucia powodują charakterystyczną ekspresję ciała i mimikę.
Złość to dla wielu osób problematyczna emocja. Często doświadczamy trudności w radzeniu sobie z własną złością, a także ze złością, której doświadczają inni w naszym otoczeniu. Jak wyrażać złość, by nie krzywdzić innych, ale pozostać też w zgodzie z własną potrzebą jej wyrażenia? Jak wykorzystać jej potencjał?
Pismo jest znaną i wykorzystywaną od pokoleń formą porozumiewania się, co nie oznacza, że jej opanowanie jest proste. Warto zauważyć, że dla dzieci litery są znakami, figurami abstrakcyjnymi, trudnymi do zapamiętania, ponieważ nie przypominają kształtów znajdujących się w otoczeniu. Droga prowadząca do kształtnego, sprawnego i swobodnego pisania jest długa i wymaga ogromnego zaangażowania.
Mindfulness to inaczej uważność. Zwracanie uwagi na emocje, własne myśli i odczucia bez ich oceniania. Polega na skupianiu się na danej chwili lub bodźcu i przeżywaniu go. O tym właśnie piszemy w naszym czasopiśmie Mindful Kids, które premierę ma 2 września!
Już w latach 90. XX wieku pojawiła się hipoteza neuroróżnorodności, która do dzisiaj uznawana jest za kontrowersyjną, niemniej jednak posiadającą pewne podstawy naukowe. Głównym założeniem tej koncepcji jest postrzeganie zakłócenia czynności fizjologicznych organizmu jako oznaki różnorodności biologicznej, będącej alternatywą dla funkcjonowania typowego dla większości populacji. Pierwotnie badacze tego zagadnienia zajmowali się jedynie zaburzeniami ze spektrum autyzmu, natomiast współcześnie rozszerzają czasami swoje pole działania także na inne neurologiczne lub neurorozwojowe zaburzenia, takie jak: dysleksja, afazja czy zespół hiperkinetyczny z deficytem koncentracji uwagi.
Żyjemy w czasach, kiedy dostęp do komputera i internetu jest wszechobecny i większość uczniów wykorzystuje te środki do zdobywania wiedzy oraz do spędzania wolnego czasu. Nie da się więc ukryć, że jest to sytuacja, którą wszyscy nauczyciele powinni wziąć pod uwagę i dążyć do tego, aby możliwe stało się wprowadzanie elementów cyfryzacji w czasie prowadzonych zajęć czy realizowanych projektów. Większość badaczy i naukowców zajmujących się kwestiami dydaktyki i edukacji zaznacza nawet, że nie można prowadzić skutecznego procesu nauczania bez wykorzystania nowych technologii. Wydaje się więc zasadne zadanie pytania, jak powinna wyglądać edukacja w dobie zmian technologicznych? Jakie działania dydaktyczne wpisują się w epokę cyfrową?
Żyjemy w trudnych czasach i nie jesteśmy w stanie przewidzieć, co stanie się w przyszłości, ale z pewnością wiemy, że nasi uczniowie i uczennice potrzebują rozwijania kompetencji miękkich, w tym społeczno-emocjonalnych. Jak pokazują ostatnie lata, sytuacja wokół nas znacząco wpłynęła na zdrowie psychiczne i samopoczucie naszych podopiecznych. Wszyscy zostaliśmy zmuszeni do podjęcia prób odnalezienia się w zmienionych okolicznościach oraz radzenia sobie z trudnymi i nieprzyjemnymi emocjami.
Dobra komunikacja to podstawa nie tylko sprawnego działania, ale i dobrego samopoczucia wynikającego z nazwania naszych uczuć, pragnień i myśli. Mamy współcześnie tyle form ułatwiających i przyspieszających komunikację, że wydawałoby się, że nic nie stoi na przeszkodzie do efektywnego porozumiewania się. Jak więc mają się odnaleźć w tym świecie pełnym słów osoby, które z różnych powodów nie mogą korzystać z wszechstronnie używanych form komunikacji? I dlaczego warto o tym wiedzieć?
Wśród uczniów uczęszczających do szkół i placówek oświatowych znajduje się spora grupa takich, którzy posiadają pewnego rodzaju ograniczenia wynikające z różnorodnych zaburzeń czy zakłóceń rozwoju. Warto zauważyć również, że niemal w każdej szkole znajdują się uczniowie mający orzeczenie o niepełnosprawności. Nie ulega wątpliwości, że funkcjonowanie tych uczniów w szkole jest utrudnione z uwagi na wiele czynników i sytuacji, których nie są oni w stanie pokonać – zwyczajnie pozostają one poza granicami ich możliwości.
Autyzm to nie choroba, nie da się go jednak wyleczyć. Należy on jednak do całościowych zaburzeń rozwojowych. Niektóre osoby z autyzmem mają bardzo duże zdolności w jakiejś dziedzinie, inne cierpią na niepełnosprawność intelektualną. Lista objawów jest bardzo długa, które dla uporządkowania dzieli się na kategorie dotyczące sfery komunikacyjnej, społecznej i behawioralnej. Zaburzenia autystyczne są na tyle różnorodne, że jeżeli znasz jedną osobę z tej grupy, znaczy to tylko tyle, że znasz jedną osobę. Jak wytłumaczyć dzieciom, czym jest autyzm?
Jednym z zadań, które stawia się przed nauczycielem, jest między innymi organizowanie pomocy i wsparcia dzieciom z różnego rodzaju trudnościami, chorobami, również przewlekłymi i niepełnosprawnościami. Wymaga to więc gruntownego zapoznania się z tym, jakie problemy mogą mieć tacy uczniowie i z jakimi ograniczeniami mierzą się każdego dnia. Okazuje się, że niezbędne staje się w tym procesie dostosowanie nie tylko warunków do potrzeb dzieci, ale również wybranie jak najlepszych metod i form pracy. Żeby jednak to było możliwe, konieczne będzie zrozumienie, co mieści się zarówno pod pojęciem niepełnosprawności ruchowej, jak i choroby przewlekłej.