Dział: Pracownia neurodydaktyki

Czy zdajecie sobie sprawę, że kiedyś na Ziemi mieszkało kilka gatunków ludzi? A może widzieliście mrówki noszące patyczki do mrowiska? W jakim celu to robią? Czy po gwiazdach można chodzić boso? Dlaczego człowiek zapomina, skoro mózg jest genialny? Jak to możliwe, że ptaki latają, a ludzie nie? Każdy młody człowiek chce się uczyć i odkrywać, dlatego zadaje pytania i łatwo daje się wciągnąć w ciekawie opowiedziane historie. Cecha ta jest mu dana od urodzenia. Głównym zadaniem szkoły wydaje się więc podtrzymanie tej naturalnej pasji i nie zepsucie tego, co zgodne z naturą mózgu. Niestety, dzieje się wręcz przeciwnie. Dziecko chce się uczyć, rozwijać i poznawać świat, ale… potem idzie do szkoły. Wówczas to, co kiedyś było czystą przyjemnością, staje się obowiązkiem. A to zmienia wszystko.

Współcześni uczniowie nie znają świata bez dostępu do technologii, internetu, jego nieograniczonych zasobów. Wzrastają w rzeczywistości, z której nieustannie napływa do nich strumień bodźców. Stąd inne podejście do koncentracji, pracy, uczenia się, do którego trzeba dostosować zarówno środowisko szkolne, jak i sam proces edukacyjny. Jak to zrobić?

Nadpobudliwość psychoruchowa z deficytem uwagi, znana powszechnie jako ADHD (attention deficit hyperactivity disorder), określa według klasyfikacji ICD-10 zaburzenie hiperkinetyczne, które przejawia się trudnościami w koncentracji uwagi, nadmierną impulsywnością i nadruchliwością. I choć cechy te mogą wydawać się dość powszechne i naturalnie występujące u małych dzieci, to jednak ważnym wyznacznikiem tego zaburzenia jest fakt, że mają one względnie trwały charakter 
(co najmniej sześć miesięcy) i znacznie utrudniają prawidłowe funkcjonowanie. Mimo że od pierwszego opisania części objawów „wadliwej kontroli moralnej”, bo tak określił to angielski pediatra Georg Still, minęło ponad sto lat, a nasza wiedza w tym zakresie znacznie się poszerzyła – i choć ewoluowało podejście do tego zagadnienia, gdyż w najnowszej wersji medycznej klasyfikacji ICD-11 nie znajdziemy już określenia ADHD 
(zostało ono zastąpione określeniem „zaburzenia hiperkinetyczne”),
a w 1998 r. American Medical Association Scientific Council oświadczyła, że nadpobudliwość psychoruchowa z deficytem uwagi jest jednym z najlepiej przebadanych zaburzeń w medycynie – to jednak zorganizowanie i realizowanie procesu edukacyjno-wychowawczego z uczniem przejawiającym te cechy będzie stanowiło wyzwanie dla wielu nauczycieli.

Paradygmat neuroróżnorodności jest stosunkowo nowym zjawiskiem i stanowi alternatywę dla medycznego modelu niepełnosprawności. Podejście to traktuje zróżnicowanie ludzkiego mózgu jako naturalnie występujące w populacji bez patologizowania tego zjawiska. Na czym polega ta zmiana paradygmatu i czy rzeczywiście ma szansę zaistnieć?

„Pomóż mi, a zrobię to sam” – zdanie, które wypowiedziało kiedyś dziecko do Marii Montessori, można uznać za streszczenie i jednocześnie główną myśl stworzonego przez nią systemu wychowawczego, nazywanego „metodą Montessori”. Jest ono także spójne z podstawowym założeniem i celem pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniom w przedszkolach, szkołach i placówkach. Zgodnie z jej definicją zawartą w rozporządzeniu dotyczącym organizowania i udzielania pomocy psychologiczno-
-pedagogicznej, polega ona na rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb dzieci i młodzieży w celu rozwijania ich potencjału rozwojowego oraz pełnego i aktywnego uczestnictwa w życiu społeczności edukacyjnej.

Współcześnie innowacyjność stała się jedną z bardziej pożądanych kompetencji na rynku pracy. Warto więc już od najmłodszych lat kreować uczniom przestrzeń do uczenia się opierającą się przede wszystkim na rozwoju twórczości oraz kreatywnego myślenia, aby otworzyć ich umysły i jak najlepiej przygotować do zbliżającej się dorosłości.

Motywacja jest siłą napędową każdego człowieka, która mobilizuje do działania i zachęca do zawalczenia o marzenia czy założone cele. Rolą nauczyciela jest rozwijanie w uczniach motywacji już na początku ich drogi edukacyjnej, aby wykształcić w nich chęć do podejmowania wyzwań.

Nieustanny rozwój technologii sprawia, że żyjemy w ciągłym biegu, nie potrafimy skoncentrować się na jednej czynności czy rzeczy. Wiele spraw nam umyka, a codzienna egzystencja przypomina chaos informacyjny. Co możemy zrobić, by znaleźć spokój? Jak nauczyć naszych uczniów być wdzięcznym za to, czego doświadczają każdego dnia?