Stres w szkole. Sprzymierzeniec czy wróg?

Strefa nauczyciela

To, jak dziecko reaguje na stres, zależy od wielu czynników. Badania naukowe dowodzą, że zależy to między innymi od rodzaju stresu. Podczas doświadczania stresu społecznego mózg wydziela więcej oksytocyny niż podczas doświadczania stresu będącego reakcją na efekty podejmowanych przez człowieka aktywności, podczas którego podnosi się poziom hormonów zapewniających energię i koncentrację, takich jak adrenalina. Na reakcje dziecka na sytuacje stresowe wpływ mają również geny, na co wskazują różnice między ludźmi: niektórzy są bardzo odporni, inni natomiast bardzo wrażliwi na sytuacje stresowe.

Jednak uwarunkowania genetyczne nie determinują ludzkiego sposobu reagowania na doświadczanie stresu. Kształtują one określone predyspozycje, które korespondują z doświadczeniami życiowymi oraz świadomymi decyzjami, co wynika z faktu, iż system reakcji stresowej podlega adaptacji, jego zadaniem jest bowiem pomóc człowiekowi podejmować wyzwania. A zatem jeśli dziecko będzie odczuwało stres, zamiast zaprzeczać jego emocjom, mówiąc: „Nie stresuj się”, warto uświadomić mu, że odczuwanie stresu jest naturalną reakcją mózgu, dzięki której może sprostać wyzwaniu, wzmocnić więzi z innymi ludźmi, uczyć się i rozwijać. 

REKLAMA

Stres jako siła napędowa – rola relacji i neuroprzekaźników

Reakcja stresowa: skupia uwagę, uwrażliwia zmysły, mobilizuje zasoby energii, budzi instynkty społeczne, sprzyja społecznym procesom poznawczym, zmniejsza strach i dodaje odwagi, przywraca równowagę w układzie nerwowym, przetwarza stresujące doświadczenia i je przyswaja, pomaga mózgowi wyciągać wnioski i zapamiętywać je (McGonigal 2015: 107–111).

Niezwykle istotną kwestią dla sposobu przeżywania stresu i jego konsekwencji jest wsparcie społeczne i wyobcowanie społeczne. Badania wskazują, że osoby wyizolowane społecznie są bardziej zestresowane ze względu na brak społecznego wsparcia, co powoduje przewlekłą reakcję stresową, wskutek której dochodzi do immunosupresji, czyli obniżenia aktywności układu odpornościowego i większej ilości chorób zakaźnych (Sapolsky 2022: 169–170). Ważne jest zatem, by w przestrzeni szkolnej zadbać o jakość wzajemnych relacji między uczniami....

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań magazynu "Życie Szkoły"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy