Szkolne tematy tabu – jak pomóc dzieciom w przejściu żałoby

Artykuł ten koncentruje się na sposobach pracy z uczniami w sytuacji żałoby (np. śmierć ucznia, nauczyciela, kogoś bliskiego). Zawarte informacje można również wykorzystać na warsztatach profilaktycznych i modyfikować je odpowiednio dla wybranej grupy. To, co opisałam poniżej, wykorzystałam w tym roku szkolnym w swoim miejscu pracy. Nasz uczeń zginął w tragicznym wypadku, przez co opieką psychologiczną należało objąć całą klasę (9-latki). Poniższe techniki (przeważa dyskusja) nie zawiodły, dzieci otrzymały wsparcie emocjonalne i rozpoczęły proces żałoby po pożegnaniu się z kolegą. Warsztaty z dziećmi na temat śmierci, jak i w sytuacji, gdy odszedł ktoś ze społeczności szkolnej, mają luźną strukturę, bo nigdy nie da się przewidzieć reakcji uczestników zajęć. 

Jak rozplanować pracę?

Przygotowując się do pracy z osobą w żałobie, warto przemyśleć i zaplanować działania. Pierwszym z nich jest informowanie. Należy przekazać dzieciom rzeczową informację odnośnie zdarzenia (by zapobiec plotkom i pomówieniom), uwzględniając ich możliwości komunikacyjne i poznawcze. Tylko szczera odpowiedź na pytania, stawiane często wielokrotnie, pomaga w oswojeniu tego doświadczenia oraz jego przeżyciu. Jeśli umiera uczeń ze szkoły, należy najpierw przekazać informację o śmierci rodzicom uczniów, którzy chodzili razem z dzieckiem do klasy, by nie dowiedzieli się o tym przypadkiem, wchodząc do szkoły. Kolejno, po przekazaniu uczniom informacji, należy zadbać o ich emocje i zapytać, jak czują się z tą wiadomością (nie naciskamy, by wypowiadały się wszystkie dzieci – tylko chętni – i uważnie obserwujemy reakcje emocjonalne poszczególnych uczestników zajęć). Po tym zadaniu warto jes...