Stres u uczniów w wieku wczesnoszkolnym

Wspomaganie ucznia

Dzieci tak samo jak dorośli doświadczają w swoim życiu rozmaitych sytuacji stresowych, także objawy stresu i przeżywane negatywne emocje są u nich podobne. Dysponują one jednak znacznie mniejszymi możliwościami zrozumienia źródła stresu i sposobu radzenia sobie z nim. Potencjalnie każda zmiana – niezależnie od tego, czy jej konsekwencje są pozytywne, czy negatywne – bywa dla dzieci stresująca. Młodszy wiek szkolny stanowi jeden z krytycznych okresów ontogenezy pod względem doświadczania stresu, m.in. z uwagi na przejście dziecka do środowiska szkolnego, zwiększenie wymagań związanych z nauką, nabywanie nowych kompetencji i umiejętności, takich jak czytanie, pisanie i liczenie, ograniczenie aktywności fizycznej, upór i nieposłuszeństwo, zazdrość o miłość i uwagę rodziców, samokrytycyzm i zwiększoną samoświadomość.

Chcesz dowiedzieć się więcej? Weź udział w II Ogólnopolskim Kongresie Nauczycieli, Opiekunów i Pedagogów – Emocje i Zdrowie Psychiczne Dziecka!

REKLAMA

Stres towarzyszy każdemu człowiekowi przez większość życia. Jego wpływ na zdrowie jest zależny od wielu czynników. Jednym z najważniejszych spośród nich jest umiejętność skutecznego radzenia sobie z nim. Zdolność tę należy kształtować i pielęgnować od najmłodszych lat. Objawy stresu u dzieci bywają rozmaite, przede wszystkim manifestują się one poprzez symptomy fizjologiczne, behawioralne (zmiany w zachowaniu dziecka), emocjonalne i poznawcze. 

Symptomy sygnalizujące nadmierny stres 

Jeżeli dziecko przeżywa stres, często daje o tym znać jego organizm. Reakcje psychosomatyczne – takie jak rozstrój żołądka, bóle głowy, zmęczenie, zaburzenia snu, kłopoty z wydalaniem – mogą wskazywać, że coś jest nie w porządku. Jeżeli symptomy wskazują na chorobę psychosomatyczną, rodzice powinni potraktować je poważnie. To nieistotne, czy dziecko udaje, czy nie. Ważny jest problem, który się za tym kryje. Nagła zmiana w zachowaniu często oznacza wołanie o pomoc. Jeżeli dobry uczeń zaczyna dostawać złe stopnie, trzeba się temu przyjrzeć. Tak samo ma się rzecz z dzieckiem, które z psotnika przemienia się w aniołka. Szczególnie niebezpieczne i niepokojące są działania wymierzone przeciw własnemu zdrowiu lub życiu. Dzieci, które oświadczają, że nikt ich nie lubi, w rzeczywistości informują nas, iż nie lubią samych siebie. Podobnie jest z przechwałkami. Chociaż chwalenie się prawdziwymi lub wyimaginowanymi osiągnięciami pozornie nie ma nic wspólnego z poczuciem niższości, bywa próbą przezwyciężenia głęboko zakorzenionej niewiary we własne siły. 

Funkcją symptomów sygnalizujących nadmierny stres jest ostrzeganie przed zbyt dużym zużyciem organizmu i zagrażającym mu niebezpieczeństwem. Dla nauczyciela powinny one stanowić czytelną informację o tym, że – obok działań o charakterze profilaktycznym – należy podjąć skuteczną interwencję.

Toksyczny stres 

Wszyscy doświadczamy ciężkich i dramatycznych chwil w życiu. Niestety, stres jest nieuniknioną częścią naszej egzystencji.
 To właśnie pokonując trudne sytuacje, uczymy się determinacji, optymizmu i regulacji emocjonalnej. Gdy dziecku dane będzie radzić...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań magazynu "Życie Szkoły"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy