Nie strach się bać

Jak walczyć z lękiem i rozwijać odwagę?

Wspomaganie ucznia

Lęki i strachy są normalnym zjawiskiem. Mimo nieprzyjemnym odczuć, jakie mu towarzyszą, ma pozytywny wydźwięk, ponieważ chroni przed niebezpieczeństwem. Tego stanu doświadczają zarówno dorośli, jak i dzieci. Lęki i strachy są jednym z etapów rozwoju fizycznego, poznawczego i emocjonalnego
oraz pełnią funkcję adaptacyjną. 

Lęk będący normą nie stanowi negatywnego odruchu. Jest bowiem formą nauki o tym, jak reagować na zagrożenie. W sytuacji, gdy reakcja jest nieadekwatna do bodźca, może być przyczyną niezdrowych zmian w zachowaniu i wówczas możemy mówić o destrukcji. 

REKLAMA

Czego boją się dzieci?

Analizując literaturę przedmiotu, można wskazać dziecięce lęki typowe dla danego wieku:

  • dzieci w wieku 6 lat – następuje nagły regres w postaci powrotu dawnych lęków, przejawiający się natężeniem lęków wywołanych przez bodźce słuchowe, pojawiają się też obawy przed mocami nadprzyrodzonymi, np. duchami czy kosmitami. Dzieci w tym wieku ponownie mają problem z samodzielnym zasypianiem. Pojawiają się lęki absurdalne, niezrozumiałe dla innych, np. straszliwą zjawą albo przedmiotem codziennego użytku,
  • dzieci w wieku 7 lat – doświadczają głównie lęków powodowanych bodźcem wizualnym, boją się ciemności, piwnic, opuszczonych domów, lasu. Czynnikami potęgującymi lęki na tym etapie rozwoju są środki masowego przekazu oraz nowoczesne technologie informacyjno-komunikacyjne. Pojawiają się nowe lęki związane z funkcjonowaniem w szkole, np. lęk przed spóźnieniem się, brakiem spełnienia oczekiwań nauczyciela lub brakiem akceptacji ze strony kolegów,
  • dzieci w wieku 8–9 lat – to okres przełomowy, ponieważ dotychczasowe lęki zostają oswojone, utrzymują się jedynie te związane ze szkołą,
  • dzieci w wieku 10 lat – najczęściej sygnalizują rodzicom, co stanowi źródło ich lęku. W tym wieku może nastąpić powrót lęków przed zwierzętami i ciemnością.

Jak zauważa psycholog Lawrence J. Cohen, lęk może powodować cierpienie o różnym natężeniu: łagodnym, umiarkowanym, dotkliwym oraz takim, które odczuwamy od czasu do czasu, często lub niemal bez przerwy. Ból towarzyszący dziecięcemu lękowi może przybierać następujące postacie:

  • doznania fizyczne, np. przyspieszone bicie serca, płytki oddech, napięcie mięśni, ucisk i przelewanie się w brzuchu, drżenie i pocenie się, gorąca lub zimna w dotyku skóra;
  • częste oddawanie moczu, rozstrój żołądka, niekontrolowane czynności fizjologiczne;
  • niespokojne myśli, pesymistyczne nastawienie do świata, martwienie się: A jeśli zdarzy się coś złego?, Gdybym tylko postąpiła inaczej…, Wiem, że moja nauczycielka mnie nie cierpi;
  • obs...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań magazynu "Życie Szkoły"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy