By chciało się chcieć – motywacyjne dylematy

Istnieje wiele czynników zakłócających prawidłowy proces uczenia się. Jednym z nich jest fakt, iż system edukacji w dużej mierze opiera swoją działalność na karach i nagrodach. Ostatnie lata pokazały, że wiele szkół jest gotowych na zmianę w tym obszarze i podejmuje działania mające na celu bazowanie na motywacji wewnętrznej uczniów.

Motywowanie zewnętrzne

Tradycyjna metoda kija i marchewki, wykorzystująca motywację zewnętrzną, opartą na:

• karach,
• nagrodach,
• pochwałach,
• tablicach motywacyjnych,
• ocenach,
• presji czasu,
• rywalizacji,
• nie przynosi efektu, gdyż w pewnym sensie zmusza dziecko do wykonania jakiejś czynności, by otrzymać nagrodę lub uniknąć kary. Zatem jest ono nastawiane na rezultat, a nie na cel. Ten rodzaj motywacji nie jest trwały, jest budowany na lęku i strachu, a jak dowodzi współczesna nauka, mózg nie uczy się w takich warunkach.

Motywowanie wewnętrzne

Jedynym skutecznym sposobem jest motywowanie wewnętrzne, czyli mające źródło w osobie. Ten rodzaj motywacji budowany jest na emocjach nastrajających pozytywnie. Uczeń, który jest wewnętrznie zmotywowany, podejmuje wyzwania, z chęcią wykonuje różne czynności, ponieważ uważa, że są atrakcyjne, interesujące, przyjemne i przynoszą satysfakcję lub też widzi ich sens i wie, jaką wartość mogą wnieść w jego życie. Takie podejście bazuje na efekcie działań człowieka, który ma być głównym motywatorem do inicjacji procesu twórczego, pracy, myśli. Jednakże, gdy spojrzeć na proces działania człowieka z perspektywy wewnętrznej, zauważyć można inny rodzaj motywacji, pchającej do podjęcia aktywności. Charakterystycznym dla tego typu motywacji elementem jest chęć zaangażowania się w sam proces tworzenia, działania, bez względu na efekt i cel, jaki będzie wynikiem końcowym. Okazuje się, że to nie wytwór działalności może okazać się celem samym w sobie, który jest czynnikiem motywującym. Wiele osób skupia się na samym procesie tworzenia, który przynosi im satysfakcję i spełnienie.

O takich ludziach mówi się często, iż są pasjonatami. Aktywność, którą podejmują, jest dla nich przyjemnością i maksymalnie angażuje ich umysł i...