Wyzwania rozwojowe u ucznia wczesnoszkolnego

Temat numeru

Dla siedmiolatka zmienia się w zasadzie wszystko. Nie ulega bowiem wątpliwości, że szkoła jest instytucją, która w znacznym stopniu różni się od przedszkola. Dziecko nadal posiada potrzebę zabawy, a wkraczając w nową społeczną przestrzeń, jaką jest szkoła, wchodzi w świat zadań, obowiązków i wymagań. Ponadto u dzieci w tym wieku zachodzą liczne zmiany rozwojowe – są one jak najbardziej zasadne, przyczyniają się do opanowania nowych umiejętności. Jednakże często budzą brak zrozumienia przez dziecko tego, co się z nim dzieje, i powodują zagubienie oraz wiele trudnych emocji i zachowań.

Rozwój jest procesem składającym się z pewnych etapów, których osiągnięcie prowadzi do kolejnych faz, stadiów, co jest warunkowane nabyciem pewnych umiejętności, kompetencji. Zauważmy, że proces ten w dużej mierze warunkowany jest fizjologicznie. Warto podkreślić, że nienaturalne byłoby osiąganie tychże etapów równocześnie u poszczególnych dzieci w danym wieku – z uwagi na indywidualne tempo dojrzewania mózgu dziecka oraz doświadczenia społeczne i kulturowe dzieje się to w różnym czasie. W związku z tym możemy zauważyć duże zróżnicowanie, głównie wśród młodszych uczniów. Z tej przyczyny zaleca się, by oceniać ich kompetencje w kategorii potencjału, który czasami wymaga wsparcia, unikając jednocześnie konkretnego wskazywania słabości czy deficytów. W tej sytuacji niezwykle pomocna może okazać się wiedza z zakresu psychologii rozwojowej – dzięki niej dążymy do poznania i zrozumienia istoty rozwoju psychicznego dziecka.

Zauważmy, że wiek wczesnoszkolny to czas ogromnych wyzwań rozwojowych; nauczyciel bazujący na wiedzy naukowej, którą analizuje z perspektywy danego dziecka, jest w stanie sprawnie reagować w sytuacji, gdy potencjał rozwojowy wymaga jakiejkolwiek interwencji.

REKLAMA

Tab.1. Zmiany możliwe do zaobserwowania u dziecka wczesnoszkolnego1
Obszar rozwoju  Charakterystyka 
Rozwój fizyczny  Grupę dzieci w młodszym wieku szkolnym cechuje duże zróżnicowanie pod względem rozwoju sprawności fizycznej. Dzieci różnią się między sobą wzrostem, ciężarem ciała, sprawnością fizyczną i dojrzałością biologiczną. W początkowej fazie, między 6. a 7. rokiem życia, utrzymuje się znaczna pobudliwość nerwowa, co sprawia, że dzieci wykonują szereg ruchów zbytecznych i szybkich. Ruchy te są raczej zamaszyste, mogą być mało precyzyjne i mało dokładne. Z czasem dzięki procesowi dojrzewania układu kostnego i mięśniowego wyraźnie zwiększa się zdolność dziecka do realizacji różnych prac wymagających dokładności, np. pisania, manipulowania małymi przedmiotami.

Dość dobrze natomiast ukształtowane są narządy zmysłów. Wzrasta ostrość wzroku, doskonali się precyzja odbioru bodźców słuchowych. Intensywnie doskonali się koordynacja wzrokowo-ruchowa, umożliwiająca wykonywanie złożonych ruchów ciała, a szczególnie rąk, pod kontrolą wzroku. W wyniku opisanych powyżej zmian poprawia się zdolność do celowego działania. Poprzez aktywność fizyczną i poznawczą dziecko poznaje swoje możliwości, uczy się kontrolować podejmowane aktywności dzięki sukcesom i...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań magazynu "Życie Szkoły"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy