Skutecznie przeciw agresji w szkole

Mówiąc o przeciwdziałaniu przemocy w szkole, mamy na myśli przede wszystkim przemoc fizyczną – bo to ona jest kojarzona z realnym niebezpieczeństwem oraz wyraziście widoczna – także po fakcie (siniaki, rozbite nosy...). Nie można jednak zapominać o istnieniu innych form przemocy. Przemoc psychiczna, choć nie zostawia widocznych śladów, może mieć dla psychiki dziecka skutki równie poważne, a nawet poważniejsze od fizycznej. Osoby wykluczane i wyśmiewane jako dzieci często stają się nieszczęśliwymi dorosłymi.

W szkołach spotykamy się z przemocą psychiczną (wyzwiska, szyderstwa, plotki, wykluczenie, cyberprzemoc), fizyczną (popychanie, zmuszanie do czegoś, przewracanie, bicie), ekonomiczną (zabieranie pieniędzy, niszczenie rzeczy), a nawet seksualną (werbalną, ale też z napastowaniem o fizycznym charakterze). Wszystkie rodzaje przemocy mają tendencję do eskalacji, dlatego ważne jest, abyśmy reagowali na wszystkie ich przejawy, nawet te pozornie „niewinne”. Równie ważne jest przeciwdziałanie przemocy zanim ona nastąpi.

Aby przeciwdziałać przemocy, trzeba zrozumieć jej przyczyny – te, które dotyczą nie tylko samego sprawcy, lecz także szkoły. To bowiem, jak ukształtowane jest środowisko placówki i jak ona funkcjonuje, może być istotnym czynnikiem wpływającym na natężenie przemocy.

Co sprzyja przemocy?

Obserwując sprawców przemocy, koncentrujemy się na ich winie i złych intencjach. Jeśli jednak chcemy, by takie zachowania się nie powtarzały, w pracy wychowawczej powinniśmy skupić się nie tylko na wyciąganiu konsekwencji, ale też na odkryciu, co w życiu sprawcy sprzyja takim zachowaniom i pracować z tą przyczyną. Przemoc i agresja z reguły świadczą o tym, że coś złego dzieje się z uczniem.

Najistotniejsze czynniki zwiększające ryzyko zachowań agresywnych i przemocy to: 

• doświa...