W 2021 r. Światowe Forum Zapobiegania Bullyingowi rozszerzyło wyżej przedstawioną definicję, zwracając uwagę na istotną rolę szkoły w powstawaniu przemocy rówieśniczej. Wskazuje ona, iż przewaga osoby stosującej przemoc może też wynikać z negatywnego klimatu społecznego szkoły, obowiązujących w niej zasad, systemu wychowawczego czy też szeroko rozumianej kultury organizacyjnej placówki.
W przeciwdziałaniu przemocy rówieśniczej kluczowe jest zrozumienie, że nie pojawia się ona nagle i bez przyczyny, ale jest efektem procesu rozciągniętego w czasie. Doświadczenie przemocy jest sytuacją kryzysową i tak jak w kryzysie – występują w niej sytuacje poprzedzające. Ważna zatem będzie umiejętność obserwacji różnych zjawisk, które mogą być pierwszymi objawami zbliżającego się niebezpieczeństwa. Proces powstawania przemocy można porównać do lawiny rozpoczynającej się od jednego kamienia czy oberwania się kawałka śniegu. Niewiele znaczący pojedynczy element potrąca kolejne, wprawia je w ruch i zabiera w niekontrolowanym pędzie, niszcząc wszystko, co stoi na drodze lawiny, powodując, że nie można jej zatrzymać. Problem często polega na tym, że mówiąc o przemocy, skupiamy się na efektach, na śladach jej doświadczania i na tym, jak pomóc krzywdzonej osobie, ale trudno jest dostrzec to, co do tego doprowadziło. Dlatego też jednym z najskuteczniejszych sposób przeciwdziałania przemocy jest opracowanie i realizowanie programów wychowawczo-
-profilaktycznych odpowiadających na zdiagnozowane w szkole problemy.
Kolejnym ważnym elementem tworzenia systemowych rozwiązań na rzecz zapobiegania przemocy rówieśniczej lub minimalizowaniu jej skutków jest zrozumienie, że jest ona doświadczeniem zbiorowym, dotykającym wszystkich podmiotów społeczności szkolnej.
Po pierwsze ...
Rozpoznawanie i przeciwdziałanie przemocy w szkole
Przemoc definiowana jest ogólnie jako zachowanie polegające na wykorzystywaniu przewagi w celu wyrządzenia drugiej stronie krzywdy. Jednak Dan Olweus – uważany za prekursora badań nad przemocą rówieśniczą, zwaną bullyingiem, czyli nękaniem – zwraca uwagę na dodatkowe jej aspekty, takie jak regularność i ukierunkowanie na wybraną osobę. Warto jednak pamiętać, że choć przemoc rówieśnicza jest zachowaniem trwającym przez jakiś czas, to nawet pojedynczy incydent może zostać uznany za bullying, jeżeli jego skutkiem jest podjęcie szkodliwych działań innych osób w grupie.