Lodowate eksperymenty

Kącik małego odkrywcy

Zwykły lód kryje w sobie wiele tajemnic, które z różnych powodów warto poznać i zrozumieć, by potem móc to wykorzystać w codziennym życiu. „Lodowate laboratorium” można urządzić poza pomieszczeniami szkolnymi, korzystając z naturalnych warunków pogodowych, typowych dla miesięcy zimowych lub przy zbyt wysokich jak na ten czas temperaturach i braku lodu – w klasie, wykorzystując szkolną zamrażarkę. Oczywiście lepiej byłoby wyjaśnić niektóre zjawiska, przeprowadzając eksperymenty np. na lodowisku, na szybach pomalowanych mrozem, na zamarzniętych kałużach, ale jeśli nie jest to możliwe, nie pozostaje nic innego jak zamrozić wystarczająco dużo wody, w różnych naczyniach, a potem przeprowadzić zaplanowane doświadczenia w sali lekcyjnej.

Czy lód topi się tylko pod wpływem ciepła?

Eksperyment I

Lód można stopić za pomocą drutu lub nici, nie podgrzewając ani lodu, ani drutu czy nici. Oto sposób, w jaki można to zrobić. 

REKLAMA

Należy przygotować:

■      cienki drut lub mocną nić o długości ok. 30 cm,
■      butelkę,
■      kostkę lodu,
■      dwa jednakowe obciążniki (mogą być łyżki, noże lub widelce).

Końce drutu lub nici należy zawinąć wokół obciążników. Kostkę lodu umieścić na otworze butelki i położyć na niej drut lub nić w taki sposób, aby obciążniki symetrycznie zwisały po obu stronach. Butelkę ustawić np. na parapecie okna i obserwować, co się będzie działo.

Co się okaże? Drut lub nić będzie powoli przecinać lód w miejscu, gdzie na niego naciska, po czym się w nim zatopi.

Jak to wyjaśnić? Naciskający na lód drut lub nić powodują obniżenie temperatury topnienia (punktu topnienia) lodu i dlatego w tym miejscu lód się topi. W miarę upływu czasu woda ponownie zamienia się w lód – i to jest przyczyną zatapiania się drutu lub nici w lodzie. Również inne przedmioty naciskające na lód powodują jego topnienie. 

Warto wiedzieć...

Opisane zjawisko rozcinania lodu przez naciskanie występuje na lodowisku – można je obserwować podczas jazdy na łyżwach. Ostre krawędzie łyżew powodują rozcinanie lodu, ponieważ naciskają na niego z dużą siłą. Jednak łyżwy nie przymarzają do lodu, gdyż łyżwiarz znajduje się w ruchu, w związku z czym kontakt łyżew z lodem na kolejnych odcinkach trwa ułamki sekund. Po chwili następuje niejako samoistne wyrównanie powierzchni lodowiska, ponieważ stopiony lód znów zamarza.

Dzięki rozcinaniu lodu przez krawędzie łyżew łyżwiarz ma możliwość znacznego zmniejszenia powierzchni kontaktu z...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań magazynu "Życie Szkoły"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Dołącz do 10000 + czytelników, którzy nieustannie pogłębiają swoją wiedzę z zakresu skutecznego nauczania i motywowania uczniów edukacji wczesnoszkolnej.

Otrzymuj gotowe narzędzia oraz podpowiedzi, jak przeprowadzić ciekawe zajęcia, pracować z uczniem ze SPE oraz jak podnosić ich aktywność.

1000 artykułów online
50 lat na rynku
Dostęp online i offline
107 numerów archiwalnych
160 scenariuszy zajęć
40 autorów – specjalistów
Życie Szkoły • Prenumerata już od 399 zł/rok

Przypisy