Jak rozpoznać emocjonalne sygnały alarmowe u dzieci w wieku wczesnoszkolnym?

Jakie sygnały mogą świadczyć o problemach emocjonalnych u najmłodszych uczniów?

Dzieci w wieku wczesnoszkolnym mogą doświadczać wielu emocji i problemów z tym związanych. Ważne, żeby dorosły potrafił rozróżnić, kiedy dane objawy emocjonalne są naturalne i związane z dorastaniem, a kiedy mogą stawać się problemem w rozwoju młodego człowieka. Aby umieć tego dokonać, trzeba zapoznać się z profilem rozwoju dzieci w tym konkretnym wieku.

W wieku wczesnoszkolnym dzieci zaczynają zyskiwać coraz większą świadomość własnych emocji oraz tego, co je powoduje i jak wpływa to na ich zachowanie i samopoczucie. Może to powodować powstawanie problemów emocjonalnych, na które warto zwracać uwagę i nie ignorować, gdyż zdarza się, że może to doprowadzić do negatywnych skutków dla rozwoju i samopoczucia dziecka.

Zatem warto zastanowić się nad tym, zaobserwować, a najlepiej zapisać te wszystkie aspekty, które na początku wydają się problematyczne, aby później odpowiednio je zweryfikować.

Jakie objawy mogą wskazywać na istnienie problemów emocjonalnych u dzieci na etapie wczesnoszkolnym?

• nadmierna płaczliwość,
• wycofanie i nieśmiałość,
• agresja i wybuchy złości,
• trudności lub niechęć do nawiązywania relacji z rówieśnikami,
• drażliwość,
• krzyki, rzucanie przedmiotami, bicie, kopanie,
• różne rodzaje lęków,
• izolowanie się od rówieśników bądź rodziny,
• zmiany apetytu (jadłowstręt, zmniejszenie apetytu),
• zwiększenie lub zmniejszenie masy ciała,
• problemy ze snem (koszmary senne, wybudzanie się w nocy),
• bóle somatyczne niemające podłoża w żadnej chorobie fizycznej, pojawiające się najczęściej w konkretnych sytuacjach (bóle głowy, brzucha, biegunki, wymioty i inne),
• jąkanie się (najczęściej kloniczno-toniczne, które polega na powtarzaniu przez dziecko tej samej sylaby albo samogłoski, zdarzają się przerwy w mówieniu),
• moczenie nocne,
• problemy z koncentracją uwagi,
• apatia,
• nadmierny smutek,
• ataki paniki lub histerii, które ciężko uspokoić,
• tiki (są to mimowolne objawy neurotyczne, pojawiające się jako odpowiedź na trudne bądź konfliktowe wydarzenia).
   

Tiki często wymagają odpowiedniego leczenia, które składa się z terapii behawioralnej, leków albo psychoterapii. Niektóre sytuacje wymagają połączenia tych wszystkich metod, aby jak najlepiej pomóc dziecku w opanowaniu tików. W sytuacji dłuższej obserwacji któregokolwiek z wymienionych czynników należy poinformować o tym rodziców czy opiekunów prawnych – im wcześniejsza interwencja, tym lepsze rezultaty w przyszłości.
Nauczyciel to bardzo często pierwsza osoba z odpowiednią wiedzą i zasobami, która może na wczesnym etapie zainterweniować w sytuację dziecka. Nie bójmy się tego. Należy mieć świadomość, że część rodziców zrobi wszystko, aby nie dopuścić do siebie myśli, że „z ich dzieckiem może być coś nie tak”. Najważniejsze jest jednak to, aby interwe...