Gimnastyka mózgu – trening samokontroli

Pedagogiczne inspiracje

„Usiądźcie na swoich miejscach, uspokójcie się, przygotujcie zeszyty i skupcie się” – typowy początek wielu lekcji. Problem polega na tym, że wiele dzieci ma słabo rozwiniętą zdolność samokontroli. Nie potrafią skupić uwagi na jednym zadaniu, brakuje im wytrwałości, łatwo ulegają frustracji z powodu niepowodzeń, są mocno pobudzone i nie potrafią się wyciszać.

Badanie „marshmallow test”

Jaki związek ma zdolność skupienia uwagi i odporność na frustrację z samokontrolą? Pokazuje to badanie, które Walter Mischel przeprowadził ze swoimi studentami na Uniwersytecie Stanforda w latach 60. Jest ono znane jako „marshmallow test”. Dziecko w wieku przedszkolnym otrzymywało słodką piankę. Osoba prowadząca badanie obiecywała drugi smakołyk, jeżeli dziecko zaczeka na powrót tej osoby. Aby otrzymać większą nagrodę, dziecko nie mogło skosztować przysmaku, który już otrzymało. Czekało na nagrodę samo, w oddzielnym pomieszczeniu, obserwowane przez lustro weneckie.
Badanie „marshmallow test” pozwalało obserwować nie tylko zdolność odroczenia nagrody przez dziecko, ale przede wszystkim różne zachowania, które pozwalały nie ulegać pragnieniu i poradzić sobie z frustracją oraz zniecierpliwieniem. Wąchanie pianki, dotykanie jej, przyglądanie się – utrudniało oczekiwanie, trudno było oprzeć się pokusie. Dobrą strategią było skupianie uwagi na innych bodźcach, np. liczenie palców, zabawa jakimś przedmiotem, patrzenie w inne miejsce. Dzieci, które potrafiły czekać na nagrodę, lepiej radziły sobie w nauce, tworzyły zdrowsze relacje z rówieśnikami, potrafiły wytrwale realizować wyznaczony cel. Te dzieci podejmowały próbę wykonania trudnych zadań szkolnych pomimo odczuwanej frustracji lub powstrzymywały się przed uderzeniem innego dziecka pomimo odczuwanego gniewu. Zaobserwowano, że nawet dzieci ze skłonnością do zachowań agresywnych zachowywały się mniej gwałtownie, jeżeli potrafiły odwrócić uwagę od źródła napięcia.

REKLAMA

Technika mindfulness

Zdolność świadomego kierowania uwagą i skupiania jej na wybranych bodźcach wpływa na odczuwane emocje, a tym samym na poziom samokontroli, np. nieprzyjemne wspomnienia mogą absorbować uwagę dziecka i wzmacniać trudne emocje. Zdolność skupienia uwagi przynajmniej przez...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań magazynu "Życie Szkoły"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy