Muzyka jako narzędzie edukacji międzykulturowej

Muzyka i Rytmika

Muzyka, dzięki swojej specyficznej strukturze dźwiękowej, jest nośnikiem treści, które często – pomimo różnic kulturowych, językowych i obyczajowych – są tak samo rozumiane przez różne narodowości. Dzięki swojej uniwersalnej formie muzyka może stać się narzędziem komunikacji, integrując, łącząc i spajając z pozoru różne kultury i społeczności. Jarosław Chaciński, ekspert w zakresie muzycznej pedagogiki międzykulturowej, zauważył, że muzyka i jej nauczanie są zazwyczaj kompromisem pomiędzy tym, co własne, a tym, co obce. Autor wskazuje, że aby zrozumieć świat innych kultur, wykazujących zarówno podobieństwa z naszą kulturą, jak i istotne różnice, należy rozpocząć od podjęcia próby zrozumienia swojej tożsamości muzycznej. 

Dlatego tak ważne w edukacji muzycznej jest umożliwianie dzieciom kontaktu z różnorodną muzyką, w tym polską muzyką ludową. Na tak uformowanym fundamencie dziecko będzie potrafiło porównywać muzykę swojego kraju czy regionu z muzyką z innych obszarów świata. Bogactwo prezentowanych treści muzycznych, z którymi uczeń będzie systematycznie zapoznawany, pozwoli mu na rozpoznawanie i wskazywanie charakterystycznych cech muzyki danej części świata w obszarze takich elementów jak skala, melodia, rytm czy instrumentacja.

REKLAMA

Co najważniejsze, możliwość poznawania różnorodnej muzyki na wczesnym etapie edukacji będzie wzbudzało zaciekawienie i zainteresowanie „obcymi” brzmieniami, co z kolei może wpływać na tolerancję i akceptację „inności”.

Założenia muzycznej edukacji międzykulturowej

Muzyka, w odróżnieniu od innych obszarów, w których niezbędne jest posługiwanie się językiem, stanowi odrębną, pozawerbalną formę komunikacji międzyludzkiej. Dzięki temu w zajęciach muzycznych mogą uczestniczyć przedstawiciele różnych kultur, bez obawy o poczucie niezrozumienia lub wyobcowania. Posługiwanie się jednym uniwersalnym językiem muzyki wpływa korzystnie na atmosferę zajęć – również tych, podczas których wprowadzamy elementy edukacji międzykulturowej. Wśród uczestników pochodzących z różnych krajów czy też społeczności posługujących się różnymi językami buduje się poczucie wspólnotowości i wsparcia w dążeniu do jednego celu: poznania nowej kultury lub wybranych jej obszarów. W sytuacji, gdy w zajęciach uczestniczą uczniowie tej samej społeczności, wprowadzanie elementów innych kultur za pomocą aktywności muzycznych staje się działaniem bardziej naturalnym niż za pomocą samego przekazu słownego (szczególnie dotyczy to dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym).

Punktem wyjścia działań dydaktycznych z obszaru muzycznej edukacji międzykulturowej są formy aktywności muzycznej. Tak jak w całej edukacji muzycznej, tak również w tym przypadku praktyka poprzedza teorię. Kulturę innego kraju lub regionu poznaje się poprzez śpiew tradycyjnych i ludowych pieśni, taniec, grę na instrumentach (zarówno utworów charakterystycznych dla danego obszaru, jak i na typowych dla niego instrumentach), słuchanie dzieł tworzonych przez l...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań magazynu "Życie Szkoły"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy