Wykorzystanie zabawy w działaniach edukacyjnych i terapeutycznych

Zabawa jest aktywnością spontaniczną, wielopłaszczyznową. Może być zespołowa lub indywidualna, czasami wymaga rekwizytów, w innym przypadku tylko wyobraźni. Może jej wtórować radość lub powaga. W czasie zabawy można fantazjować lub odzwierciedlać rzeczywistość. Zabawy uczą, bywa również, że wydają się bez sensu, jednak najważniejsze, że lubią je wszyscy. O tym, jak ogromny wpływ na życie człowieka ma zabawa, świadczą także jej funkcje. E. Hurlock wyróżnia cztery z nich:

1. funkcja kształcąca – dziecko w zabawie kształci swoje zmysły, doskonali sprawność motoryczną, wzbogaca wiedzę o świecie, a także wiedzę o sobie samym, to znaczy poznaje swoje możliwości i uczy się je oceniać,
2. funkcja wychowawcza – dziecko szczególnie w zabawach grupowych przyswaja różne normy, uczy się przestrzegania reguł postępowania w różnych sytuacjach, uczy się przestrzegania umów z innymi ludźmi,
3. funkcja terapeutyczna, inaczej korekcyjna – w zabawie dziecko ma możliwość z jednej strony uwolnienia się od dręczących je napięć, emocji, a z drugiej uczy się różnych sposobów wyrażania swoich uczuć oraz rozwiązywania swoich problemów osobistych,
4. funkcja projekcyjna – dzięki temu, że w zabawie dziecko wchodzi w różne sytuacje, wykonuje różne zadania, pełni różne role, a więc ujawnia pośrednio przez te wszystkie środki wiele swoich możliwości, dorosły może odkryć i lepiej poznać różne problemy dziecka. Wnikliwe obserwowanie dziecka w trakcie różnych zabaw umożliwia poznanie wielu, dotąd ukrytych, mocnych i słabych stron dziecka. Pozwala na odkrycie możliwości dziecka, tego, na co je stać w różnych sytuacjach¹.

Z...