Jak mała motoryka i grafomotoryka kształtują zdolności pisania? Kiedy i jak zauważyć pierwsze trudności?

Przykłady ćwiczeń

Jak mała motoryka i grafomotoryka kształtują zdolności pisania? Kiedy i jak zauważyć pierwsze trudności? Coraz większa liczba dzieci w szkołach i przedszkolach prezentuje trudności grafomotoryczne. Nauczyciele zaczynają dostrzegać, że nieprawidłowo trzymają one narzędzie pisarskie, że przyjmują nieprawidłową pozycję przy stoliku, że za mocno lub za słabą dociskają ołówek czy kredkę, czy w ogóle unikają wykonywania jakichkolwiek ćwiczeń z zakresu małej motoryki i grafomotoryki. To wszystko wpływa na to, że coraz większa liczba osób pracujących z dziećmi decyduje się, by rozwijać swoje kompetencje jako terapeuta ręki.

Można jednak zauważyć, że najczęściej zwraca się uwagę nie na te aspekty, na które powinno się reagować. Co to oznacza? Chodzi o to, że widzi się najczęściej objaw pewnych trudności i próbuje się działać w tym obszarze, a nie szuka się przyczyny danego stanu rzeczy. W związku z tym należy zacząć od podstaw i zastanowić się, czym właściwie jest terapia ręki i co wpływa na to, że dziecko ma problemy w tym właśnie obszarze.

REKLAMA

Dlaczego budowa ręki ma znaczenie w nauce pisania?

Często, gdy dziecko ma trudności z prawidłowym trzymaniem ołówka, koncentrujemy się wyłącznie na palcach. Wydaje się, że to one są winne „niepoprawnego chwytu”. Tymczasem problem często zaczyna się dużo wcześniej – w całej kończynie górnej.
Kończyna górna to niezwykle złożony mechanizm. Możemy w niej wyróżnić trzy grupy elementów:

  • bierne – czyli kości, które stanowią „rusztowanie”,
  • półbierne – stawy, więzadła i ścięgna, które umożliwiają ruch,
  • dynamiczne – mięśnie, które faktycznie ten ruch wykonują.

Warto wiedzieć, że prawidłowy chwyt narzędzia pisarskiego zależy od harmonijnej współpracy wszystkich tych elementów. Palce nie poradzą sobie same, jeśli ramiona, barki czy nadgarstek nie są odpowiednio przygotowane.
Co wchodzi w skład „układu do pisania”?

  • Łopatka i obojczyk – stabilizują całą kończynę,
  • kość ramieniowa oraz kości przedramienia (łokciowa i promieniowa) – pozwalają na zginanie i obracanie ręki,
  • kości nadgarstka, śródręcza i palców – odpowiadają za precyzję ruchów, tak potrzebną przy pisaniu.

Dlatego gdy obserwujemy dzieci w klasie, warto pamiętać, że trudności manualne nie zawsze mają swoje źródło „w palcach”. Często to efekt nie w pełni rozwiniętej stabilizacji obręczy barkowej czy nadgarstka. Nauka pisania to proces, który obejmuje całe ciało dziecka, a nie tylko dłoń.

Ryc. 1. Szkielet obręczy i kończyny górnej
Źródło: http://...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań magazynu "Życie Szkoły"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Dołącz do 10000 + czytelników, którzy nieustannie pogłębiają swoją wiedzę z zakresu skutecznego nauczania i motywowania uczniów edukacji wczesnoszkolnej.

Otrzymuj gotowe narzędzia oraz podpowiedzi, jak przeprowadzić ciekawe zajęcia, pracować z uczniem ze SPE oraz jak podnosić ich aktywność.

1000 artykułów online
50 lat na rynku
Dostęp online i offline
107 numerów archiwalnych
160 scenariuszy zajęć
40 autorów – specjalistów
Życie Szkoły • Prenumerata już od 399 zł/rok

Przypisy