Znaczenie dźwięku w życiu dziecka – propozycje zabaw

Prawidłowo rozwijające się dziecko jeszcze przed swoimi narodzinami otaczane jest dźwiękami. Początkowo tymi, które słyszy w brzuchu mamy (bicie serca, krążenie krwi, przytłumione głosy), by po pojawieniu się na świecie zetknąć się z milionami akustycznych bodźców. Każdy z tych bodźców jest dla niego ciekawy, każdy wydaje się unikatowy. Z czasem dziecko, a potem dorosły, zaczyna otaczać się tymi dźwiękami, które są dla niego przyjemne, wzbudzają pozytywne emocje, przywołują miłe wspomnienia. Wykorzystanie dźwięku w pracy z dziećmi może mieć także wymiar edukacyjny. 

Co to jest dźwięk?

Podejmując próbę zdefiniowania pojęcia „dźwięk”, wydaje się to być mało problematyczne, wręcz intuicyjne. Większość ludzi dzięki zmysłowi słuchu doświadcza odbioru różnorodnych dźwięków, które definiują się same przez siebie (mam na myśli konkretne rodzaje dźwięków, np. szum liści, stukot klawiszy klawiatury komputera, brzmienie instrumentu). Jeśli jednak zagłębimy się w literaturę poświęconą zagadnieniu dźwięku, zauważymy, że autorzy nierzadko pomijają definiowanie samego dźwięku lub opisują go jako np. nazwę ogólną zjawiska akustycznego. Takie spojrzenie na pojęcie dźwięku wydaje się zbyt ogólne, dlatego warto spróbować i pokusić się o zdefiniowanie samego dźwięku w oderwaniu od jego konkretnego brzmienia.

Dźwięk i sekwencje dźwięków są zjawiskami, których doświadczamy każdego dnia (i nocy) w różnych konfiguracjach, a ich odbiór jest możliwy dzięki zmysłowi słuchu. Właśnie takie postrzeganie dźwięku (w korelacji z czynnością słyszenia) wydaje się najodpowiedniejsze. Najprościej ujmując: dźwięk jest tym, co słyszymy. Doprecyzowując, dźwięki to drgające fale powietrza, które słyszymy jako szmer, hałas, muzykę. Kiedy połączymy te dwie definicje, powstaje ta ujęta w Słowniku Języka Polskiego, w której pojawia się wskazanie, że dźwięk to „wrażenie słuchowe będące efektem pobudzenia ośrodków słuchowych w mózgu za pomocą fal akustycznych o różnym natężeniu, częstotliwości i widmie, np. szum, szmer, hałas, stuk, głos, świst”.