Folklor w edukacji muzycznej dziecka

Otwarty dostęp Muzyka i Rytmika

Zmiany społeczno-kulturowo-gospodarcze ostatnich dziesięcioleci, takie jak migracje zarobkowe, globalizacja, atomizacja społeczeństwa, liberalizm i unifikacja kultur lokalnych, w wielu miejscach na świecie, w tym w Polsce, doprowadziły do ujednorodnienia kulturowego, odsuwając na dalszy plan indywidualne i specyficzne dla danego regionu elementy kultury. Coraz częstszy brak kontaktu z unikatowym materiałem kulturowym różnych społeczności wpływa na jego zapomnienie, ale również na brak zrozumienia wynikający z rzadkich z nim doświadczeń – swoiste „błędne koło”. Poznawanie i pielęgnowanie tradycji związanych z narodem, społeczeństwem, społecznością odgrywa niezwykle istotną rolę w edukacji muzycznej dzieci.

Muzyka staje się nośnikiem treści ukrytych w melodiach, rytmach, ruchu, tańcu i instrumentach. Kontakt z muzyką ludową pozwala w sposób naturalny i niewymuszony pogłębiać dziecięcą wiedzę o korzeniach kultury, a także umożliwia niecodzienne przeżycie artystyczne, które nierzadko wynika ze specyfiki materiału muzycznego budującego muzykę ludową.

REKLAMA

Czym jest folklor?

Termin „folklor” wywodzi się z angielskiego pojęcia folklore (folk – z ang. lud, lore – z ang. wiedza, nauka). Po raz pierwszy słowo „folklor” pojawiło się w połowie XIX wieku, dokładnie w roku 1846. Za pomysłodawcę tego pojęcia uważa się Wiliama Thomsa (pseudonim: Ambrose Merton), który zaproponował zamianę dotychczasowo stosowanych określeń, takich jak: „starożytności ludowe” czy „literatura ludowa”. Od momentu propozycji W. Thomsa powstało wiele zróżnicowanych definicji folkloru, wśród których zauważa się dwa kierunki: 

  1. Ścisłe połączenie i zawężenie folkloru do związków z literaturą ludową (baśnie, podania, legendy, porzekadła, pieśni, ballady, przysłowia, zagadki itp.).
     
  2. Powiązanie z etnografią, która rozszerza zakres pojęcia folkloru o muzykę, taniec, instrumenty, stroje, zwyczaje, obrzędy itp. Kompilując obie tendencje, w definicji pojęcia folkloru znajdują się zatem kultura tradycyjna, obyczaje, zwyczaje, rytuały i obrzędy, również te związane z religią i wierzeniami. Znajdziemy w niej ponadto ludową twórczość artystyczną: literaturę, pieśni, przyśpiewki, baśnie, legendy, taniec, instrumenty, stroje itd. 

Zdaniem wielu badaczy folklor jest zamkniętym etapem twórczości artystycznej. Wpływ na to mają mieć takie czynniki jak globalizacja, ujednolicenie i migracje między społeczeństwami, co utrudnia rozwój kultury ludowej danej społeczności. Zarówno we współczesnej kulturze masowej, jak i w twórczości artystów tzw. kultury wysokiej zauważa się jednak czerpanie ze źródeł kultury ludowej,...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań magazynu "Życie Szkoły"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy